Genealogische overzichten

Andere wetenswaardigheden
Over Mennonieten

Onbekende foto's familie Faber
Hans Faber, 2e secretaris van de Stichting Geslachten Faber,
website: www.geslachtenfaber.nl
stuurde mij een 9-tal schitterende foto's van -vermoedelijk- leden van het geslacht Faber, die nog niet konden worden thuisgebracht op naam.
De brandende vraag: wie weet hoe deze personen heetten?
Klik hier voor de betreffende foto's.

Inleiding.

Nieuwsgierig geworden naar de oorsprong van de families van vaderszijde (Kliphuis) en moederszijde (Kraster) werd besloten een poging te doen om te komen tot een genealogisch overzicht van die families. Met hulp van echtgenote en andere familieleden werd geprobeerd in de directe omgeving van Hoogezand-Sappemeer nog het een en ander boven tafel te halen. Rondvragen bij de families leverde echter niet zoveel op.

Dat is niet ongebruikelijk. Ook al weet men namen van- en verhalen over familie, dan nòg zijn de gegevens vaak niet compleet te krijgen. De ware genealoog wil namelijk precieze gegevens en zo mogelijk, wetenschappelijk verantwoord; daarmee worden bedoeld gegevens die objectief door een ieder zijn na te gaan op juistheid. Het trouwboekje levert bijvoorbeeld zulke gegevens. Ook trouwaktes leveren wel gegevens over families van beide kanten. Koopaktes, militaire gegevens, rechterlijke archieven zijn ook bronnen. Na het eigenlijke begin thuis, moet men toch echt de deur uit. En wel naar het gemeentearchief, waar de registers van de Burgerlijke Stand te vinden zijn. Zij bevatten akten van geboorten, huwelijksafkondigingen,huwelijken en overledenen. En dat alles vanaf 1811 toen Napoleon de registratie van dat alles verplicht stelde. De registers worden in tweevoud gemaakt. Eén deel gaat na verloop van het jaar naar het arrondissementsrechtbank in de hoofdplaats van de provincie. Die moeten ze na 50 jaar overdragen aan de rijksarchieven. Het andere deel blijft bij de gemeente berusten.

Dus twee plaatsen om serieus naar de voorouders te zoeken: het gemeentearchief, waar ook het bevolkingsregister werd/wordt bijgehouden en naar het rijksarchief voor alles van vóór 1811 en voor de archieven van notarissen en rechtelijke archieven. Daarnaast zijn er nog streekarchieven (bijvoorbeeld in Veendam en Stadskanaal) waar ook interessante gegevens te vinden zijn.

Maar ook zijn via het internet tegenwoordig, al dan niet via diverse genealogieprogramma's als Alle Groningers, Alle Friezen, Alle Drenthen ertc.,  heel veel gegevens te vinden; ook daarvan is graag gebruik gemaakt.

Wat de familie Kliphuis betreft kwamen de gemeentearchieven in de omgeving van Hoogezand-Sappemeer en het Rijksarchief Groningen voor bezoeken in aanmerking.

Stamboom familie Kliphuis

Chris Kliphuis en zijn broer Joop wisten van hun vader, dat  een familielid wel eens een onderzoek had gedaan, maar de resultaten daarvan hadden ze tot nu toe niet vernomen. Wèl was er het gerucht dat het onderzoek meer gericht was op een onderzoek naar de herkomst van de naam Kliphuis.

Er werd contact op met het betreffende familielid opgenomen, omdat daar misschien al gegevens aanwezig zouden  zijn, die nuttig zouden kunnen zijn voor het eigen onderzoek. In de genealogische wereld geldt immers de regel, dat het wiel niet twee keer behoeft te worden uitgevonden; onderlinge uitwisseling van gegevens geschiedt in genealogische kringen dan ook vrijelijk.

Het bleek dat er in de jaren 1985 en 1986 -in opdracht van H. Kliphuis- door J.W. Kliphuis, in eigen beheer, een uitgave is gemaakt met als (letterlijk de) titel:" STAMBOOM der Fam. KLIPHUIS en tevens de herkomst dier NAAM." Het boekwerk bestaat uit een getypte verzameling stukken van 188 (met de balpen genummerde)bladzijden. Het begint (op blz. 2) met de titel:"185 jaren KLIPHUIS". Het geeft op het eerste blad een getypte staat van:"Naam en Voornamen, geb.datum en plaats, huw.datum en plaats, ovl.datum en plaats en ouders". Op de bladzijden 3 t/m 9 wordt vervolgens een toelichting gegeven op de wijze van onderzoek naar de (mogelijke) afkomst van Pieter Rigts Kliphuis, wonende aan de Kalkwijk te Hoogezand. De vraag, die de onderzoeker intrigeert is, waar de naam Kliphuis vandaan komt. Zo zijn in het Rijksarchief Groningen de Rechterlijke Archieven de Oldambtster Huwelijkscontracten onderzocht op zoek naar de herkomst van het patroniem Rigt. In dat verband was ook de naam van de echtgenote van Rigt Jans de eerstbekende voorouder, Annigje Pieters, van belang.

Het feit dat de familie doopsgezind was, maakte het zoeken er niet gemakkelijker op.
Doopsgezinden werden/worden namelijk "groot" gedoopt; er werden niet -zoals bij de Nederduitsgereformeerde Kerk- doopregisters bijgehouden. De laatstgenoemde kerk was namelijk een bevoorrechte kerkgenootschap als staatskerk, waaraan het bijhouden van registers werd opgedragen. Andere kerkgenootschappen werden -tot ongenoegen van de gereformeerde predikanten- oogluikend toegelaten. Tijdens de tijd dat Nederland een republiek was (1581-1795), was door de verschillende overheden bepaald, dat een huwelijk slechts rechtsgeldig was wanneer de ondertrouw en de bevestiging plaats had gevonden, hetzij voor de gereformeerde predikant, hetzij voor het gerecht. De kerkelijke registers moesten op last van de Franse overheid worden ingeleverd bij de maires (burgemeesters). De gemeenten droegen ze uiteindelijk weer over aan de rijksarchieven.

Ook de onderzoeker ontkwam niet aan de genoemde beperking en moest zich in hoofdzaak redden met huwelijksakten, zo die al aanwezig waren.

In zijn hypothese opgezet via de vrouwelijke lijn Annigje Pieters, komt de onderzoeker terecht in de "Doopsgezinde wereld rond Nieuw-Scheemda en Noordbroek". Daar komt hij ene Richt(of:Rigt) Claessen tegen, die landerijen verwierf tussen Noordbroek en Scheemda, aangeduid met KLIPHEERDT of -PLAETSE. De naam Kliphuis lijkt hem daarmee verklaard.

Tot vermeerdering van zijn zekerheid over het gevondene, roept de onderzoeker de hulp in van een paranormale genezer, mevrouw van Bazel.

Zij liet een Kristalpendel boven de originele handtekeningen van akten hangen, op grond waarvan zij tot bepaalde conclusies kwam. 

De stamlijn van Rigt Jans werd evenwel niet zeker. De onderzoeker schrijft, dat hij zelf op deze manier de overtuiging heeft gekregen van de herkomst van de naam Kliphuis. *)

De bladzijden 10 t/m 139 bevatten (over-)getypte exemplaren van huwelijksakten, geboorteakten, akten van verkoop en koop, akten over nalatenschap, schuldbekentenissen, leningen en kopieën van akten uit doop- geboorte- en huwelijksregisters van een aantal gemeenten, naamregisters rijksarchief Groningen; de bladzijden 141 t/m 188 zijn deels (141 t/m 161) voorzien van gevonden genealogische gegevens (meest onvolledig en aannames) en bevatten deels (162 t/m 188) blanco (zelf ontworpen) formulieren, die met genealogische gegevens kunnen worden ingevuld.

Een index ontbreekt in het boekwerk en ook bronnen zijn niet vermeld.

Niettemin getuigen het verhaal en de geproduceerde stukken van een noeste arbeid, die ongetwijfeld vele uren zal hebben gevergd en waarvoor men veel waardering kan hebben.

De conclusie moet haast wel zijn, dat het aangehaalde boekwerk een welkome aanvulling zou hebben kunnen zijn op al gevonden -controleerbare- gegevens als er een meer gedegen en meer gefundeerd onderzoek aan ten grondslag had gelegen. Misschien wekt het in genealogische kringen nog wel ooit eens de interesse om die taak op te pakken. Het onderwerp leent zich daar wel voor.

Het rapport kan worden gezien als een tussenbericht, dat voor aanvulling en verbetering vatbaar is; gegevens daarover blijven van harte welkom om in deze weergave van de genealogie Kliphuis te worden verwerkt.
Omdat het geschrift ondanks alle tekortkomingen toch veel -voor genealogen- interessante feiten bevat, wordt die informatie op deze site gepubliceerd, zodat iedereen die daar interesse in heeft er kennis van kan nemen.

Familie Kraster

In mei 1998 verscheen het boek 'Stamboom of Geslachtenregister van de familie Kraster'. Henk Kraster te Sappemeer was de samensteller daarvan. Simon Hertog te Eelde verwerkte de gevonden genealogische gegevens (weergave per generatie) met het computerprogramma Haza-Data+ 7.2. De lay-out en het drukwerk werden verzorgd door drukkerij Grafico te Groningen.
Aangezien hierin de genealogische gegevens van Chris' moeder, Jantien Kraster (X-ar, blz. 86)voorkomen, heb ik deze gegevens eveneens opgenomen in mijn bestand. Zie daarvoor de kwartierstaat van Christiaan Heiko Kliphuis.

Het betreft hier nakomelingen van Zwitserse doopsgezinden uit Aeschi, die in de zomer van 1711 uit Spiez per schip vertrokken met een grote groep lotgenoten. Zij waren uitgewezen omwille van hun geloof, hadden deels gevangen gezeten en zochten nu gewetensvrijheid in Nederland, waar zij uitermate gastvrij werden ontvangen. Er werd voor onderdak en werkgelegenheid gezorgd, gecollecteerd voor geld om hen op de been te helpen en bovendien werden boerderijen aangekocht.

Op die wijze werden ook in Sappemeer en Hoogezand-Kalkwijk doopsgezinden opgevangen.

Eén van die families was het gezin Crasser, oorspronkelijk Kratscher. De voorouders van het huidige geslacht Kraster.

In Gens Nostra 52(1997) verscheen een artikel geschreven door Petronella J.C. Elema over de familie Anken (later ook: Ankum), waaraan ook het geslacht Kratzer verwant blijkt te zijn.

Over doopsgezinden in het Groningerland en het aangrenzende Duitsland (met name Emden) werd in de zestiende eeuw ook al gepraat en geschreven. Dikwijls niet al te positief. In "Kroniekje van een Ommelander boer in de zestiende eeuw" van W. Bergsma en E.H. Waterbolk, uitg. Wolters-Noordhoff/Forsten Groningen 1986 wordt verhaal gedaan door een anonieme, eigenerfde boer uit de Ommelanden, waarschijnlijk Fivelingo. Tijdens zijn ballingschap in Oost-Friesland (ca. 1580-1595) schrijft hij -erg kritisch- onder andere over leiders doopsgezinden als David Joris en Menno Simons en o.a. over de "veelwijverij" van de mennonieten.
(Klik hier voor meer informatie over Menno Simons)

*) Nog steeds is dat niet aanwijsbaar. Ton Bosch te Groningen (hij is afstammeling van Alje Smit en Trijntje Richts) die ik héél dankbaar ben voor de vele gegevens die hij mij verstrekte van de oudere generaties na zorgvuldig zoek- en verzamelwerk in archieven, schreef mij onlangs nog:
"Ik heb navraag gedaan bij de mensen die het stuk in Gens Nostra hebben gepubliceerd m.b.t. de ouders van Annegien Pieters. Deze afstamming is bij hun niet bekend. De huwelijkscontracten m.b.t. Harm Pieters en zijn 4 kinderen leveren ook niets op."
 

Gemeentewapen
Het wapen is samengesteld uit symbolen van de wapens van Hoogezand en Sappemeer, de delingslijn is zwaluwstaartvormig om de innige band tussen beide plaatsen aan te geven.

Hoogholtje te Sappemeer
met op de achtergrond de St.Jozefkerk
(foto van Jan Koeneman (1914-1996), gedurende een groot deel van zijn leven schoolmeester en  hoofd van de Rembrandtschool te Hoogezand) . Jan 914-1996), gedurende een groot deel van zijn leven schoolmeester te Hoogezand (hoofdhool).

Boerderij De Blinke Nieuwolda
Foto: Ben Doedens
Een voorbeeld van een hoeve in het Groninger land.

Onderstaande foto's:

1. Foto van Christiaan H. Kliphuis(1946)

2.Schrijfmachine van de secretaris van de (toen nog) gemeente  Sappemeer

3. Bedstee-deurknop uit een woning die gesloopt werd voor het plan Meerwijck

De
i

FFotos:Uitleg